Kongres Budownictwa Polskiego 2022 - podsumowanie

Wydarzenie, które wspólnymi siłami zorganizowali Polski Związek Pracodawców Budownictwa oraz Grupa MTP składało się z 2 dni debat, 6 sesji plenarnych, 3 tematyczne okrągłe stoły, 42 panelistów i 82 uczestników obrad Okrągłych Stołów.  KBP wsparło 59 patronów i partnerów, a udział w nim wzięło blisko 1500 osób audytorium (326 bezpośrednich uczestników i ponad 1100 widzów transmisji online). Rozpoczęcie budowy zunifikowanego systemu – przy zaangażowaniu całego sektora budowlanego i inwestorskiego – to najważniejsze wyzwanie, które stało przed Kongresem Budownictwa Polskiego. Efektem spotkania jest 19 wypracowanych tez i rekomendacji do implementacji w polskim sektorze budowlanym.

Panel otwarcia KBP 2022

Oficjalnego otwarcia Kongresu dokonali Tomasz Kobierski – Prezes Grupy Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz Jan Styliński, Prezes Zarządu PZPB, którzy powitali przybyłych Gości oraz wszystkich oglądających Kongres w transmisji online.

- Od roku przygotowywaliśmy się do dzisiejszego Kongresu Budownictwa Polskiego. Od roku tworzyliśmy propozycję skierowaną do ekspertów i praktyków branży budowlanej. Dlatego dziś możemy wspólnie poszukać odpowiedzi na pytanie, jak rynek budowlany będzie wyglądał w najbliższych latach – mówił Tomasz Kobierski.

W licznym gronie eksperckim rozpoczęła się dyskusja na temat, jak rynek budowlany będzie wyglądał w najbliższych latach i jak możemy się przygotować do tych zmian. Gościem specjalnym wydarzenia był Piotr Uściński - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. W swoim wystąpieniu Minister odniósł się do problemów naszej gospodarki wobec napływu ludności uchodźczej do Polski i konieczności zapewnienia jej pracy i mieszkań. Nawiązał do programów pomocowych wspierających mieszkalnictwo komunalne zapewniając, że rząd przygotowuje kolejne przepisy ułatwiające uproszczenie procesów budowlanych.

 - Polacy mogą budować już dom bez formalności. W Ministerstwie Rozwoju i Technologii pracujemy nad kolejnymi uproszczeniami procedur prawa budowlanego, aby można było sprawniej budować" – mówił Piotr Uściński.

Kolejnym wystąpieniem panelu otwarcia była prezentacja Dariusza Blochera – członka Rady Nadzorczej Budimex SA. - Kary umowne, brak materiałów, opóźnienia, niedobory kadr, wzrosty cen wyrobów budowlanych – to tylko niektóre problemy sektora budownictwa w obliczu wyzwań w obecnej sytuacji. Polska po kolejnej fali covid-19, w obliczu olbrzymiej fali uchodźców zdała egzamin, ale przed nami szereg trudnych zadań do realizacji – mówił Dariusz Blocher.

Temat perspektyw makroekonomicznych w obecnej sytuacji gospodarczej kontynuował Marek Zuber - Ekonomista i analityk rynków finansowych, który odniósł się do sytuacji rynków światowych i polityki surowców – węgla, gazu, ropy naftowej, inflacji, zadłużenia Państw, polityki finansowej gigantów światowych oraz kwestii wojny. Skala makro wpływa oczywiście na skalę mikro każdego przedsiębiorstwa. Konkluzją wystąpienia było stwierdzenie, że skuteczny menedżer potrafi odnaleźć się w burzliwej rzeczywistości określanej jako VUCA – skrót wprowadzony przez amerykańskich wojskowych strategów z U.S. Army War College na określenie sytuacji, jaka powstała po zakończeniu Zimnej Wojny: Volatility (zmienność), Uncertainty (niepewność), Complexity (złożoność), Ambiguity (niejednoznaczność). Każda z wymienionych cech nowej rzeczywistości stanowi wyzwanie dla menedżera i wymaga przemyślanego podejścia.

Sesje z pierwszego dnia KBP 2022

Tematem pierwszej sesji Kongresu było Dobre prawo - dobre budownictwo. Paneliści pod przewodnictwem prof. dr hab. Przemysława Drapały z Kancelaria JDP pochylili się nad 3 kluczowymi aspektami. Pierwszy panel „Nowe Prawo Zamówień Publicznych – ocena z perspektywy sektora” otworzył Hubert Nowak – Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Zagadnienie komentowali: Mariusz Haładyj – Prezes Prokuratorii Generalnej RP , Dariusz Koba – ekspert ds. zamówień publicznych oraz Piotr Nowak – Dyrektor Biura Prawnego TORPOL. Drugi panel sesji dotyczył „Ugodowego rozstrzygania sporów między zamawiającymi a wykonawcami i wpływie wojny w Ukrainie na realizowane kontrakty”. Temat omówili eksperci: Mariusz Haładyj – Prezes Prokuratorii Generalnej RP, Agnieszka Wickel - Dyrektor Dept. Prawnego i Zamówień Publicznych Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [GDDKiA], Agnieszka Klajda – Dyrektor ds. Obsługi Prawnej Inwestycji Polskie Sieci Elektroenergetyczne, Piotr Kledzik – Prezes Zarządu PORR S.A. oraz Mariusz Rymarz – Kierownik Dz. Prawnego Mota-Engil Central Europe S.A. Uczestnicy trzeciego panelu omówili przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym i nowe prawo budowlane. Wśród panelistów znaleźli się: Przemysław Dziąg – radca prawny Polski Związek Firm Deweloperskich, Mariusz Ścisło – pełnomocnik ZG SARP ds. legislacji, Artur Marciniak – Z-ca Dyrektora Dept. Planowania Przestrzennego w Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz dr Joanna Dziedzic – Bukowska z Towarzystwa Urbanistów Polskich.

II sesja Kongresu Budownictwa Polskiego zatytułowana Ekonomia i finanse, którą prowadził: Kazimierz Krupa Dyrektor Zarządzający w Kancelarii Drawbridge. Zaproszeni goście dyskutowali na tematy związane z następującymi obszarami: odpływ pracowników z Ukrainy; kolejna fala zwyżek cen materiałów budowlanych; niedobór materiałów; wzrost stóp procentowych; ryzyko fali upadłości w sektorze budownictwa; zaostrzenie polityki gwarancyjnej i kredytowej przez instytucje finansowe; wyhamowanie inwestycji.

Sesja III – Rynek Pracy i kształcenie pod przewodnictwem Krzysztofa Olewnika, Dyrektora Biura Wynagrodzeń i Benefitów Budimex S.A. Wstępem do dyskusji był materiał zaprezentowany przez dr inż. Krzysztofa Kaczorka z Politechniki Warszawskiej  i dr inż. Jarosława Górskiego z Politechniki Bydgoskiej. Wśród panelistów znaleźli się: Michał Wysłocki – ekspert prawa zatrudniania cudzoziemców, Wysłocki Immigration Law Service, Piotr Bartosiak – Dyrektor Departamentu Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawododowego w Ministerstwo Edukacji i Nauki, Janusz Komurkiewicz – Członek Zarządu FAKRO, Cezary Mączka – ekspert rynku pracy, prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata – Dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej oraz dr inż. Jerzy Świniański – Pełnomocnik Zarządu Keller Polska. Tematem dyskusji była kondycja i organizacja szkolnictwa branżowego, rola wyższych uczelni technicznych w kształceniu inżynierów zgodnie z potrzebami biznesu oraz wizerunek branży budowlanej, jako potencjalnego pracodawcy. Ciekawym punktem spotkania była prezentacja wyników unikalnego badania wizerunku sektora i jego odbioru przez różne grupy społeczne.

Dzień drugi Kongresu Budownictwa Polskiego 2022

Drugi dzień trwania KBP rozpoczął swoją prezentacją Marek Zuber - ekonomista, analityk rynków finansowych. Zaprezentował ogrom wiedzy eksperckiej podsumowującej sytuację gospodarczą Polski i prezentującej prognozy dla naszej gospodarki na najbliższe lata, odwołania do polityki finansowej w zakresie stóp procentowych, kosztów kredytów, wsparcia przez środki unijne. A to wszystko z odbudową Ukrainy tle.

Sesja IV – Budownictwo i infrastruktura w obecnej dekadzie, zwana (ze względu na uczestników)  sesją atomową, rozpoczęła drugą odsłonę wydarzenia dedykowanego liderom sektora budowlanego. Jej przewodniczącym był Jan Styliński, prezes PZPB, a moderatorem Kazimierz Krupa - Dyrektor Zarządzający kancelarii Drawbridge. Uczestnikami panelu byli: Radosław Kantak, Członek Zarządu, Centralny Port Komunikacyjny, Piotr Kledzik, Prezes Zarządu PORR S.A., Włodzimierz Mucha, V-ce Prezes Zarządu Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich, Artur Popko, Prezes Zarządu Budimex SA, Waldermar Wójcik – Członek Zarządu Strabag Polska, Marek Zuber, Ekonomista, analityk rynków finansowych oraz Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [GDDKiA]. Dyskusja była przekrojowa, emocjonująca i inspirująca! Omówiono zagrożenia wynikające z sytuacji militarnej, dokonano także próby oceny sytuacji sektora budownictwa w perspektywie krótko- i średniookresowej, z w uwzględnieniem stopnia eskalacji i czasu trwania działań wojennych w Ukrainie oraz skali i rodzaju sankcji gospodarczych nakładanych na Rosję m.in. przez USA i UE. Tematami wiodącymi były: odpływ pracowników z Ukrainy, wzrost cen surowców na rynkach światowych prowadzący do wzrostu cen materiałów na polskim rynku budowlanym, zachwianie płynności dostaw ze wschodu (kruszywa, stal, cement, aluminium i drewno), restrykcyjna polityka kredytowa i gwarancyjna oraz cyberbezpieczeństwo.

Sesja V – Innowacje i nowe technologie odbyła się pod przewodnictwem prof. dr hab. inż. prof. Andrzeja Garbacza - Dziekana Wydz. Inżynierii Lądowej Politechnika Warszawska. Współprowadzącym sesji był prof. dr hab. Przemysław Drapała z Kancelarii JDP a panelistami: Radosław Borkowski - Dyrektor Zarządzający, Członek Zarządu Somfy, Lidia Dziurzyńska-Leipert - Radca prawny, Partner w Praktyce Nieruchomości i Budownictwa w Kancelarii CMS / CMS Polska - Kariera, dr inż. Robert Geryło - Dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej, Kamil Marjanek - Dyrektor Zarządzający Foamax Fire fighting systems & equipment, dr hab. inż. Paweł Pichniarczyk,- Dyrektor Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, dr inż. Tomasz Piotrowski - ekspert Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Wiktor Piwkowski - Prezes Zarządu Fundacji Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa. Wiodącymi tematami dyskusji było min. wdrażanie innowacyjnych materiałów i technologii w budownictwie, konieczność wdrażania BIM na szerszą skalę, aspekty prawne dot. wprowadzania innowacji oraz certyfikacja wyrobów budowlanych spełniających wymogi niskoemisyjności i zerowego śladu węglowego.

Obrady KBP zakończyła VI Sesja – Energia i Środowisko z przewodniczącą - Eweliną Karp-Kręglicką - V-ce Prezes Polskie Stowarzyszenie Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych, Dyrektor ds. jakości Budimex SA. Sesję moderowali: Michał Bork – radca prawny, Counsel w Praktyce Nieruchomości i Budownictwa w Kancelarii CMS / CMS Polska - Kariera oraz Aleksander Grabecki – adwokat, Senior Associate w Praktyce Nieruchomości i Budownictwa w Kancelarii CMS. Panelistami natomiast byli: Agnieszka Tarnawa, Dyrektor Rozwoju Biznesu Skanska Polska, Przemysław Janiszewski - Dyrektor Budownictwa Energetyczno-Przemysłowego Unibep / Grupa Unibep Kariera, Maciej Lewicki - Radca Prawny Budimex SA, Maciej Przybylski - Dyrektor Departamentu Rozwoju Systemu Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Agnieszka Skorupińska - Adwokat, Partner i Lider Praktyki Prawa Ochrony Środowiska Kancelarii CMS Polska - Kariera, Marcin Tadeusiak - Prezes Zarządu JT S.A. i Tomasz Żuchowski - p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [GDDKiA]. Wiodącym tematem dyskusji była idea gospodarki o obiegu zamkniętym z uwzgl. maksymalnego zagospodarowania odpadów budowlanych, omówienie barier prawnych w osiągnięciu przez Polskę celów zrównoważonego rozwoju a także skutki nowelizacji uooś na czas uzyskiwania zezwoleń inwestycyjnych. Sporo emocji wywołało zagadnienie transformacji energetycznej w odniesieniu do inwestycji w sieci przesyłowe oraz zmiany struktury sektora wytwarzania energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Sesję zamknęła prezentacja Kodeksu Dobrych Praktyk dla Branży Elektroenergetycznej, przygotowanego przez Komitet Energii działający przy PZPB – dokumentu będącego swoistym dekalogiem postępowania w relacjach Inwestor – Wykonawca. Sektor energetyczny nie posiadał dotąd zunifikowanego modelu rozwiązań bazującego na spójnych i akceptowalnych przez branżę zasadach i regulacjach zapewniających prawidłową współpracę stron w procesie przygotowania i realizacji zadań inwestycyjnych.

Kongres Budownictwa Polskiego 2022 - wypracowane postulaty i rekomendacje

- Dziś czasy są trudne i wymagają odważnych decyzji. Dlatego ważne, by Kongres Budownictwa Polskiego był wydarzeniem z odpowiednią na ten trudny i niepewny czas dynamiką. Powiedzmy wreszcie jakie są problemy i rozpocznijmy prace nad poszukiwaniem skutecznych rozwiązań. Wszystkiego nie załatwimy, ale nawet jedna deklaracja, wypracowana przy zaangażowaniu całego sektora budowlanego i inwestorskiego – w tym kluczowego, państwowo-samorządowego – może stanowić solidny fundament na drodze do utworzenia podstaw zunifikowanego systemu dla branży - tak Kongres Budownictwa Polskiego podsumował Dariusz Blocher, Przewodniczący Rady Programowej KBP, Członek Rady Nadzorczej Budimex SA.

Następstwem spotkania liderów sektora budowlanego wraz z branżami towarzyszącymi, które odbyło się w dniach 12-13 kwietnia 2022 w Poznaniu, jest wypracowanie 19 TEZ do konkretnych zmian, które należy zacząć wprowadzać jak najszybciej, aby polska gospodarka mogła się rozwijać:

1. Poddanie nowego prawa zamówień publicznych ponownej ocenie po dwóch latach jego funkcjonowania; dokonanie ewentualnych zmian.
2. Niezwłoczne wdrożenie rozwiązań prawnych, zapobiegających destabilizacji sektora budownictwa  wobec istotnego i nieprzewidywalnego wpływu wojny w Ukrainie na realizowane i nowe kontrakty.
3. Udoskonalenie mechanizmów waloryzacji wynagrodzenia wykonawców w kontraktach publicznych.
4. Zrównoważenie ryzyk kontraktowych w umowach na roboty budowlane w segmencie publicznym.
5. Rozwiązanie problemu nazbyt pochopnego uruchamiania gwarancji i naliczania kar umownych przez publicznych zamawiających.
6. Zaangażowanie biznesu w szkolnictwo zawodowe (model dualny, biznes uczy)
7. Doskonalenie modelu szkolnictwa wyższego w zawodzie inżyniera
8. Ułatwienia zatrudniania cudzoziemców (szczególnie spoza UE)
9. Wprowadzenie polskiej normy BIM zgodnej z normą PN-EN ISO 19650 oraz obowiązku stosowania narzędzi BIM dla realizacji przedsięwzięć budowlanych do Prawa zamówień publicznych
10. Wyroby budowlane posiadające deklaracje środowiskowe III typu potwierdzają status zrównoważonej środowiskowo działalności i powinny być priorytetem w realizacji publicznych przedsięwzięć na polskim rynku.
11. Usprawnienie działania zasady dot. tzw. wzajemnego uznawania - innowacyjny wyrób budowlany wprowadzony do obrotu w jednym kraju członkowskim UE może być legalnie wprowadzony w innym państwie członkowskim.
12. Skrócenie czasu wydawania zezwoleń inwestycyjnych.
13. Potwierdzenie, że proces budowlany może prowadzić do powstawania produktów ubocznych.
14. Zdefiniowanie miejsca wytworzenia odpadów oraz zniesienie wymogu uzyskania zezwolenia w odniesieniu do prostych metod odzysku prowadzonych na zapleczu budowy w ramach zamkniętego procesu budowlanego.
15. Powołanie stałej platformy do dialogu  ze stroną publiczną nt. koniecznych zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju, związanych z Europejskim Zielonym Ładem, Taksonomią EU i raportowaniem ESG.
16. Edukacja i szkolenia firm podwykonawczych i poddostawczych w obszarze działalności zrównoważonej środowiskowo  w celu utrzymania pozycji w łańcuchach dostaw
17. Wypracowanie standardu klasyfikacji placów budów jako zgodnego z wytycznymi Taksonomii UE i celami Europejskiego Zielonego Ładu
18. Systemowe rozwiązanie problemu niewystarczającej odporności procesów inwestycyjnych na zmieniające się warunki ekonomiczne (niekontrolowane wzrosty cen, niedobory zasobów).
19. Interwencyjne rozwiązanie problemu braku waloryzacji albo iluzorycznej waloryzacji kontraktów w toku jako szczególnie istotnej bariery rozwoju budownictwa w kolejnych latach.

- Potrzebujemy odważnych ludzi i odważnych decyzji. Polska budowlanka stoi przed ogromnym wyzwaniem, a zmiany powinniśmy zaczynać od nas samych i wypracowania pewnych standardów – komentuje Blocher. 

W czasie trwania Kongresu powstała i już zaczyna pracę Rada Koordynacyjna Organizacji Przedsiębiorców Budowlanych, którą tworzą przedstawiciele takich organizacji: PZPB - Polski Związek Pracodawców Budownictwa; PCOCE - Polski Klaster Eksporterów Budownictwa; ECC BIM – Europejskie Centrum Certyfikacji BIM; ZOPI - Związek Ogólnopolski Projektantów i Inżynierów; PZFD – Polski Związek Firm Deweloperskich; PKD – Polski Kongres Drogowy; OIGD – Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa; Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa; Polskie Towarzystwo Politechniczne; IGG – Izba Gospodarcza Gazownictwa; Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie; IGTL – Izba Gospodarcza Transportu Lądowego; PZPK - Polski Związek Producentów Kruszyw; POiD – Związek Polskie Okna i Drzwi; IGEOS - Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska. Rada będzie koordynować działania sygnatariuszy i wzmacniać siłę zjednoczonego głosu branży w wybranych wspólnych obszarach. Ponadto, został powołany Pentagon Budowlany - ma umożliwiać aktywne komunikowanie się inwestorów, organizacji, przedsiębiorstw i interesariuszy branży budowlanej, uczestniczących w procesie realizacji projektów budowlanych, rozpoznanie i zbliżenie stanowisk, wypracowanie zintegrowanej formuły kooperacji ze zrozumieniem i poszanowaniem interesu wszystkich stron: przedstawiciele strony rządowej i głowni zamawiający, przedstawiciele strony samorządowej, przedstawiciele sektora bankowego, przedstawiciele branży ubezpieczeniowej oraz reprezentanci wykonawców zamówień. Podczas KBP 2022 podsumowano sytuację gospodarczą Polski i zaprezentowano prognozy dla naszej gospodarki na najbliższe lata - z odbudową Ukrainy w tle, a sami uczestnicy wydarzenia podkreślali, że takie dyskusje w gronie fachowców, ekspertów, przedstawicieli świata nauki i administracji rządowej są niezwykle ważne i potrzebne.

Już dziś zapraszamy na kolejne wydarzenie realizowane w ramach Kongresu Budownictwa Polskiego w 2024 r.